De gordijnen waren gesloten. Zo wist de buitenwereld: daar rouwt het. Binnen was het donker. Het voelde somber, zo zonder spoortje daglicht. Gelukkig deden de lampen hun werk. De hele familie had zich verzameld. In stemmig zwart uiteraard. Verwonderd keek het meisje om zich heen. De gezichten van de grote mensen stonden serieus. Alsof er niet meer gelachen mocht worden. Dit was een hele ernstige aangelegenheid. Opa was dood. En dat moest gepast gedragen worden.
Ik ben even benieuwd: heb jij die tijd nog meegemaakt? Ik werd grootgebracht op de Veluwe, middenin een geloofsgemeenschap waar de vreugde en kleur er sowieso al niet vanaf spatte. In die tijd was het heel gewoon dat je kleding uitstraalde hoe je je voelde. Somber zwart bij een overlijden dus. De gordijnen gesloten of halfgesloten, afhankelijk van de relatie tot de overledene. Elke avond kwamen de ouderlingen van de kerk de dag afsluiten met gebed. Dan moesten we heel lang stil zijn en ernstig kijken.
Rouwen achter gesloten gordijnen
Ik was dat meisje. Veertien was ik en ik voelde mezelf toendertijd al heel wat. Maar als ik terugduik in deze herinneringen, voel ik me piepklein. Bijna een toeschouwer, alsof het mij niet aanging. Wat op die dagen met gesloten gordijnen volgde was een ellenlange kerkdienst, een gedragen stilte op de begraafplaats en een lange nabegrafenis. Over mijn opa ging het amper. Het ging vooral de hele tijd over de risico's van doodgaan.
Ik herinner me trouwens wel één vrolijke noot in die tijd. Dat was op de avond van het condoleren. Er kwam iemand langs die iedereen feliciteerde. Even later zei deze persoon: "Goh, wat een mensen. Het lijkt wel een feestje zo!". Deze persoon had, zoals ze dat in het dorp zeiden, 'een klap van de molen gehad'. Niemand zei er dan ook iets van. En als kleinkinderen hadden we dikke lol om de stemming die even opgeschud werd op die zo gedragen condoleance.
Hoe zwart is rouw?
Gelukkig is er veel veranderd sinds die bovenstaande tijd. Er is een hoop meer kleur en persoonlijkheid toegevoegd aan de periode van overlijden en rouw. En nee, het had ook écht niet alleen maar slechte kanten.
Ja, verliezen brengt je in een storm. En ja, soms voelt het alsof je meegezogen wordt in het donker. Maar rouwen is niet alleen maar zwart. Soms heerst dat idee nog. Denken mensen dat je nog niet kunt lachen. Of als je weer lacht, dat het ergste leed dus wel geleden is.
Maar rouw is net zo gekleurd en kleurrijk als de rest van onze levens. Als jij je leven in kleur uit zo mogen drukken, welke kleuren zie je dan allemaal? Ik verwacht dat er allerlei kleuren verschijnen, die symbool staan voor allerlei gevoelens en momenten.
Rouw zit niet alleen in die zwarte stukken. Rouw zit verweven in al die kleuren. Zwart, geel, rood, roze, oranje, dieppaars, turqoise, noem het maar. Rouw overvalt je midden in het vrolijke oranje. Rouw kan bestaan uit de zoete herinneringen in het roze. Rouw kan als een grijze of zwarte baan door al die kleuren verweven. Het is maar net waar jíj rouw ervaart en tegenkomt. Rouw kan al die knallende kleuren zijn in de liefde die jij nog voor die ander voelt.
Geef kleur en liefde aan rouw
Toch kleeft aan rouw nog vaak dat donkere stigma. En já, die momenten zijn er. Maar je doet jezelf, rouw én de liefde voor die ander tekort. Misschien is het wel door mijn wortels in die 'zwarte rouw' dat ik onverminderd de drang voel om mensen te laten zien dat je rouw kleur mag geven, dat je ook de liefde in rouw mag ontdekken.
Geregeld geef ik een Dag van Liefde en Rouw. Laatst kreeg ik een hele mooie reactie binnen van één van de deelnemers. Ze schreef onder andere: "Als inzicht nam ik mee naar huis dat naast het verdriet dat ze er niet meer is, de liefde en trots voor onze dochter vele malen groter is!"
Wauw. Dat vind ik zó mooi. Als je met dat gevoel naar huis gaat.
Ja, ze had het verdriet gevoeld. Ook die hele storm aan emoties was weer even geraakt. EN ze mocht die liefde en trots voelen. Zichtbaar. Want het was haar die dag duidelijk aan te zien, een stralende mama met tranen die over haar wangen stroomden.
Het is er allebei. En het mag er allebei zijn.
Ontdek de kleuren van jouw rouw
Wil jij grip krijgen op jouw rouw? Wil jij de liefde en kleur in rouw ontdekken of uitvogelen hoe jij weer volop in het leven kunt komen te staan?
Start eens met de minicursus. Ontdek Schrijf je Rouw. En kom vooral naar de Dag van Liefde en Rouw.
Reactie plaatsen
Reacties